Nederlandse onderzoeken werken samen om de ontwikkeling van sociale vaardigheden beter te begrijpen

Sociaal wenselijk gedrag: het helpt je in de omgang met anderen. De een maakt er meer gebruik van dan een ander. Is dat erg? Misschien wel, als je bedenkt dat de sociale vaardigheid van een kind een belangrijke voorspeller is voor succes en geluk op latere leeftijd. De grote vraag is dan: hoe ontwikkelen kinderen deze vaardigheid? En kan het handig zijn om soms in te grijpen? Wanneer en hoe doe je dat dan? Via YOUth proberen onderzoekers hier antwoord op te vinden.

Jeugdonderzoeker Caroline Junge is zo’n onderzoeker. ‘Sociale vaardigheid bij kinderen onderzoeken is niet eenvoudig’, aldus Caroline.

Complex
Iedereen kan zich wel een beeld vormen bij sociale vaardigheden, toch is het voor onderzoekers een complex begrip. Sociale vaardigheid ontwikkelt met een kind mee. Ga maar na, we stellen meer eisen aan oudere kinderen, als het om sociale vaardigheden gaat, dan aan jonge kinderen.
Wat het ook complex maakt is dat kinderen tijdens het opgroeien ook nog andere vaardigheden leren, die weer bijdragen aan hun sociale vaardigheid. Bijvoorbeeld het vermogen om zich in te leven in anderen.
Tenslotte speelt ook de omgeving van een kind – met daarin volop sociale interacties – een rol. En deze omgeving wordt ook nog eens steeds complexer naarmate kinderen ouder worden. De eerste sociale handelingen vinden nog plaats binnen het gezin en misschien op de crèche. Een redelijk overzichtelijke omgeving. Maar als kinderen naar school gaan, wordt dat voor hen de belangrijkste sociale omgeving. Daar komen vaak nog verschillende digitale werelden bij.
Al deze factoren – die allemaal van invloed zijn op de ontwikkeling van sociale vaardigheden – maken dat er nog geen helder beeld bestaat over de ontwikkeling van sociale vaardigheid.

Beter helpen
Toch zullen we de ontwikkeling van sociale vaardigheden beter moeten begrijpen om kinderen te kunnen helpen. Daarom werken wetenschappers van verschillende grote onderzoeken sinds 2013 samen in het Consortium on Individual Development (CID). Binnen dit consortium staat onderzoek naar sociale vaardigheid én zelfregulatie bij kinderen centraal.

Wetenschappers onderzoeken welke aspecten invloed hebben op de sociale vaardigheid van een kind. Caroline Junge: “Hiervoor ontwikkelen we een theoretisch kader. Dit kader maakt concreter welke vaardigheden bijdragen aan sociale vaardigheden en hoe de verschillende type contexten van invloed zijn op de ontwikkeling van sociale vaardigheden.” Alle wetenschappers in dit consortium onderzoeken een specifiek deel van sociale vaardigheid. Ook via YOUth leveren wetenschappers een bijdrage aan dit kader. Met dit kader kan elk onderzoek in het grotere geheel geplaatst worden waardoor er uiteindelijk een compleet beter beeld ontstaat van hoe sociale vaardigheid zich ontwikkelt. Het is als een puzzel. Elk onderzoek levert een puzzelstukje.